Pyły należą do najgroźniejszych elementów zanieczyszczenia środowiska. Te zawieszone w powietrzu mikrocząsteczki są tym groźniejsze dla człowieka, im mniejsza jest ich średnica, a może ona być mierzona nawet w nanometrach. Do organizmu ludzkiego drobinki pyłu przedostają się poprzez nos i usta, działając drażniąco, zwłókniająco, kancerogennie i alergizująco. Mogą więc uszkadzać błony śluzowe, wywoływać alergie, pylicę, a nawet choroby nowotworowe.

Wiele zależy od tego, na jaki pył i przez jaki czas ludzie są narażeni. Decyduje więc jego skład, struktura krystaliczna, rozmiary i kształty cząsteczek oraz stężenie. Najbardziej we znaki pył daje się ludziom ciężko pracującym fizycznie, np. górnikom. Jeśli dociera głęboko, może wywoływać nowotwory płuc i oskrzeli, a także atakować opłucną i otrzewną.

Metody ochrony przed pyłem

Podstawową metodą ochrony są oczywiście maski ochronne, które filtrują wdychane powietrze. Ludzie pracujący w pomieszczeniach i szybach kopalnianych korzystają z nich często, choć – niestety – nie zawsze. Gorzej jest z pracującymi na wolnym powietrzu w miejscach składowania kruszyw, metali, odpadów etc., a także z ludźmi przebywającymi i mieszkającymi w pobliżu.

Z tego powodu w miejscach narażonych na zapylenie można stosować system eliminacji pyłów. Metoda jest bardzo prosta: specjalnie skonstruowane armatki wodne zraszają takie miejsca silnymi strumieniami drobnych cząsteczek wody, które w powietrzu wiążą pył i powodują jego opadanie. Dzięki temu groźne cząsteczki przestają unosić się w powietrzu i rozprzestrzeniać.

MOBYDICK – armatki wodne neutralizujące pył

W Polsce i na świecie znany jest np. system eliminacji pyłów MOBYDICK. Są to armatki wodne o dużym zasięgu, emitujące krople o wielkości perfekcyjne dobranej do celu wiązania pyłów. Skonstruowano je tak, by mogły pracować przez wiele lat w uciążliwym środowisku, nie ulegając zużyciu ani poważnym awariom. Wyposażone są w filtry, dzięki którym nie dochodzi do zatkania dysz nawet w miejscach silnie zapylonych. Armatki wbrew swojej nazwie nie generują uciążliwego hałasu. Każda z nich wytwarza kurtyny wodne na dużym obszarze, chroniąc otoczenie przed unoszeniem się pyłu. Zasięg może wynosić od 10 do nawet 70 metrów.

Stosowanie takich armatek to efektywna metoda ochrony środowiska, a przede wszystkim ludzi pracujących w warunkach zapylenia oraz przebywających w zagrożonych nim rejonach. Woda niezawierająca jakichkolwiek dodatków chemicznych jest obojętna dla środowiska, jej emisja nie powoduje więc skażenia ani jakichkolwiek zapachów, natomiast wilgotne cząsteczki pyłu opadają na ziemię i nie unoszą się więcej w powietrzu. Eksploatacja takich armatek nie jest przesadnie kosztowna, wymaga jednak zasilania prądnicą o stosownej mocy.